โลดทะนงแดง
ชาวสุรินทร์ถิ่นเมืองช้างจะรู้กิตติศัพท์หมอเอี๊ยะ สายกระสุนเป็นอย่างดี เพราะท่านเชี่ยวชาญเกี่ยวกับเรื่องสมุนไพรรักษางูมีพิษกัด หมอเอี๊ยะ สายกระสุน หมอพื้นบ้านแห่งอำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์เล่าให้ฟังว่า ภูมิปัญญานี้สืบสานมาหลายชั่วอายุคน ต่อให้งูจะมีพิษมากน้อยขนาดไหนไม่มีกลัว รักษาหายมาเยอะแล้ว โดยใช้สมุนไพรโลดทะนงแดง-พระเจ้าปลูกหลง บ้างก็เรียกนางแซง หรือหนาดคำ ซึ่งมีอยู่ 2 ชนิด คือโลดทะนงแดงเพราะมีเปลือกหุ้มรากสีแดงและโลดทะนงขาวซึ่งมีเปลือกหุ้มรากสีดำ แต่ชนิดที่มีสรรพคุณทางยาแก้พิษต้องใช้โลดทะนงแดงเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นพิษจากงูทุกชนิด แมงมุมทุกชนิดกัด ตะขาบกัด แมงป่องกัด และแม้กระทั่งกินเห็ดพิษแนวทางการรักษาใช้ 2 วิธีคือใช้ดื่มและใช้ทา สำหรับดื่มให้นำรากโลดทะนงแดง และเม็ดหมากแห้ง ฝนกับน้ำประมาณครึ่งแก้วดื่ม ดื่ม 1 แก้วสำหรับถูกงูทุกชนิดกัด ยกเว้นงูจงอางให้ดื่ม 2 ครั้ง ถ้าสัตว์อื่นกัดไม่ต้องดื่ม ส่วนกินเห็ดเป็นพิษดื่มครั้งเดียว กรณีใช้ทาให้นำรากต้นโลดทะนงแดงและหมากแห้งฝนกับน้ำมะนาวจนกระทั่งข้นแล้ว จึงนำไปทาบริเวณบาดแผลที่ถูกงูกัด แมงมุมกัด หรือสัตว์มีพิษกัด ทาทุกเช้า-เย็นจนกระทั่งหายเป็นปกติ สำหรับผู้ที่ถูกงูกัดไม่ควรดื่มเหล้า เพราะจะทำให้แผลอักเสบหายช้าและอาจเสียชีวิตได้
ในบางตำราใช้รากโลดทะนงแดงฝนกับเหล้าขาวดื่มทำให้อาเจียนอย่างแรง เพื่อถอนพิษสำหรับคนที่ถูกยาเบื่อ ยาเมา เมาเห็ดเมาหอยต่างๆ แต่ระวังอย่าใส่เหล้าขาวเยอะ เดี๋ยวจะเมาเหล้าขาวแทน ฮ่าๆๆ สำหรับสาวๆสามารถใช้ทาหัวฝีแก้ฟกช้ำใช้เป็นยาดูดหนองได้ดี ติดต่อหมอเอี๊ยะ สายกระสุน ปราชญ์พื้นบ้าน อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์ 08-4638-2713
ลุงเกษม อิทร์ชัยญะ วัย ๗๔ ปี ( พ.ศ. ๒๕๕๔) ส่งสมุนไพรมาให้ปลูกเพื่อการอนุรักษ์กลัวจะสูญพันธุ์ ในจดหมายลุงเขียนเล่ามาว่า เคยถูกแมงป่องต่อย เจ็บปวดมาก จึงได้ใช้หัวว่านยาพญาลิ้นงูที่ปลูกเอาไว้ในบ้าน จำนวน ๒-๓ หัว นำไปตำให้แหลก ผสมกับเหล้าขาว จำนวน ๒ ช้อนแกง แล้วเอามาพอกแผล เพียงไม่กี่นาทีก็รู้สึกหายปวดและอีกประสบการณ์หนึ่งคือ งูเห่าดอกจันทร์ได้กัดสุนัขที่บ้าน สุนัขทำท่าจะไปไม่รอด จึงได้ใช้ว่านพญาลิ้นงูโขลกให้แหลกผสมกับเหล้าขาวเป็นกระสายยา ๒ ช้อนแกง คั้นเอายานี้ กรอกปากสุนัข เพียงไม่นานสุนัขก็อาการดีขึ้นและหายเป็นปกติ
สมุนไพรพญาลิ้นงู รูปร่างคล้ายต้นกระเทียม ต้นหอมเล็ก ต้นกุยช่าย คนโบราณนิยมใช้รักษาผู้ที่ถูกงูกัด โดยการเอาใบว่านมาหลายๆใบแล้วตำรวมเข้ากับเม็ดมะขามสด แล้วขยี้ๆพอกลงไปที่แผล แล้วมันก็จะค่อยๆสำแดงเดช ดูดพิษงูนั้นออกมา ให้หมั่นพอกไปเรื่อยๆจนแน่ใจว่าพิษงูนั้นหมด ถ้าหากจะปลูกสมุนไพรพญาลิ้นงูลุงเกษมบอกว่า ผู้หญิงที่กำลังมีประจำเดือนห้ามปลูก และปุ๋ยเคมีห้ามใช้ ให้ใช้ได้เฉพาะมูลวัวเก่าๆจะดีนักแล
ส่วนใครที่ไม่ต้องการให้งูเข้ามาป้วนเปี้ยนในเขตบ้าน ให้ใช้ผงกำมะถันโรยรอบบ้าน กลิ่นของกำมะถันจะฉุนมาก จึงทำให้งูไม่ชอบกลิ่นและหลีกห่างไป ขอบคุณลุงเกษม อินทร์ชัยญะ หมู่ ๗ ต.นางแก้ว อ.โพธาราม จ.ราชบบุรี ๐๓๒-๓๕๙-๔๙๑ , ๐๘-๓๓๑๐-๒๕๗๔
สมุนไพรตีนตะขาบ
เกษตรกรหลายคนเวลาทำการเกษตรดายหญ้าในพื้นที่รกๆอาจจะถูกตะขาบหรือแมงป่องต่อย ทำให้เกิดอาการปวดบวมเจ็บปวด วิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้นคือใช้เชือกหรือยางรัดบริเวณเหนือรอยแผลที่ถูกงูกัดแล้วหักต้นตีนตะขาบเพื่อเอายางของต้นตีนตะขาบผสมเหล้าขาวประมาณ ๑๐๐ ซีซี. มาทาบริเวณบาดแผล เมื่อรู้สึกว่ายางตีนตะขาบเริ่มแห้ง ให้ทาซ้ำเรื่อยๆ ประมาณ ๓๐ นาที ก็สามารถบรรเทาอาการเจ็บปวดและอาการบวมได้ ให้ทำการพอกยาจนกว่าจะหาย อาจจะใช้ต้นและใบตีนตะขาบตำให้ละเอียดพอกทาก็ได้
เสลดพังพอนตัวเมีย
สรรพคุณเด่น
แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย เริม งูสวัด อีสุกอีใส
วิธีใช้
1. ใช้ใบสด 1-2 ใบ ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียดเติมแอลกอฮอล์ 70%
หรือเหล้าขาวพอให้ยาชุ่มคนให้เข้ากัน เอาสำลีชุบน้ำยา
ทาบริเวณที่มีอาการบ่อยๆ วันละ 4-5 ครั้ง
2. ใช้ในรูปเสลดพังพอนในกลีเซอรีน
ทำโดยนำใบสดที่สะอาดประมาณ 1 กิโลกรัม
ตำให้ละเอียด เติมแอลกอฮอล์ 70 % 1 ลิตรหมักไว้ประมาณ7 วัน
กรองเอาเฉพาะน้ำยาใส่ภาชนะตั้งในหม้อน้ำร้อนเพื่อระเหยแอลกอฮอล์ออก
(ห้ามตั้งบนเตาไฟโดยเด็ดขาด)
ให้เหลือประมาณครึ่งหนึ่งแล้วเติมกลีเซอรีนปริมาณเท่าตัวแบ่งใส่ขวดเล็กเก็บไว้ใช้ได้นาน 6 เดือนใช้เสลดพังพอนกลีเซอลีนป้ายบริเวณที่มีแผลอย่างน้อยวันละ 3-5 ครั้ง
ข้อควรระวัง
ไม่ควรใช้วิธีตำพอกลงบริเวณที่มีอาการโดยตรงเพราะจะทำให้กากติดแผล
ทำความสะอาด ยาก อาจทำให้ติดเชื้อเป็นหนองได้
แหล่งสมุนไพร
คงมีหลายคนสนใจเกี่ยวกับว่านสมุนไพรต่างๆ แต่ไม่ทราบว่าจะหาได้ที่ไหน ผมขอแนะนำให้ติดต่อไปที่สวนดงว่านที่มีว่านสมุนไพรมากกว่า ๕๐๐ ชนิดบนเนื้อที่ ๑๗ ไร่ แถวคลองสี่ ,สีคิ้วและดอนเมือง ของคุณณรงค์ศักดิ์ ค้านอธรรม อยู่ที่ ๒๔๔/๓๒๙ หมู่บ้านยิ่งโอฬาร ซอยวิภาวดีรังสิต แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กทม.๑๐๒๑๐ โทร. ๐๘-๑๗๓๕-๔๒๔๓
คุณณรงค์ศักดิ์ ข้นอธรรม เป็นนักอนุรักษ์ว่านไทย รางวัลโล่เกียรติคุณ ๒๕๕๐ งานพฤกษาสยาม ครั้งที่ ๔ จากพระองค์โสมฯเสนอโดยกรมส่งเสริมการเกษตร มีประสบการณ์กว่า ๓๐ ปี และเป็นผู้เขียนหนังสือ ว่านสมุนไพร ไม้มงคลไทย เพื่อทูลเกล้าฯถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปีและในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๐
บ้านเรายังดีนะครับที่ยังมีคนดีๆสนใจอนุรักษ์สมุนไพรว่านที่มีคุณค่าไว้ให้คนรุ่นหลังๆได้ศึกษาเรียนรู้และนำไปใช้ประโยชน์ ไม่เช่นนั้นป่านนี้คงเห็นแต่ในรูปและเล่าขานแบบลมๆแล้งๆ
ที่มา
http://www.jamrat.net/jamrathealth.aspx?blogid=21
http://thaiherb-tip108.blogspot.com/2011/01/blog-post_27.html
