หลายท่านที่ได้เห็นผลิตภัณฑ์และตราสินค้า Zeiss มักจะเกิดคำถามว่า “ใช่บริษัทเดียวกับ Carl Zeiss หรือไม่” หรือ “เคยเห็นแต่ตราสินค้า Carl Zeiss Jena” หรือ “บริษัทเดียวกับกล้อง Zeiss Ikon หรือเปล่า” หรือ “Carl Zeiss Jena เป็นของเยอรมันตะวันออก และ Zeiss เป็นเยอรมันตะวันตก” ฯลฯ
ยอดบริษัทด้านนวตกรรมในเรื่อง Optics และ Fine Mechanic เยอรมันบริษัทนี้มีอายุนานถึง 160 กว่าปีแล้ว และผ่านยุคสมัยแห่งการเปลี่ยนแปลงและความวุ่นวายของประเทศมาอย่างมั่นคง และยังคงความเป็นยอดนวตกรรมมาจนถึงทุกวันนี้ครับ
Carl Zeiss Jena
บริษัท Carl Zeiss ก่อตั้งโดย นาย Carl Zeiss ในปี ค.ศ. 1846 โดยผลิตกล้องจุลรรศน์จำหน่าย (และนับเป็นบริษัทแรกของโลกที่ผลิตกล้องจุลทรรศน์ในเชิงอุตสาหกรรม) ณ.เมือง Jena โดยเครื่องหมายการค้า Carl Zeiss Jena นี้ปรากฎบนผลิตภัณฑ์ของ Zeiss ในช่วงปี ค.ศ.190x และใช้เรื่อยมาจนถึงปี ค.ศ.1945
Schott & Genossen(Schott and Associates)
ถ้าจะกล่าวถึงตราสินค้า Schott แล้วนักเคมีหรือผู้ที่ใช้แก้วทนไฟ จะรู้จักเป็นอย่างดี ถึงผลิตภัณฑ์แก้วทนไฟคุณภาพ แม้ในปัจจุบันบริษัทผลิตตะเกียงเจ้าพายุทั่วโลกยังใช้กระจกของ Schott
Otto Schott ผู้ชำนาญด้านการผลิตแก้วได้ร่วมหุ้นกับ Carl Zeiss และ Ernst Abbe (ผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท Zeiss และเป็นผู้บริหารสูงสุดในยุคถัดมา) เพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์เลนส์แก้วสำหรับกล้องจุลทรรศน์และผลิตภัณฑ์ด้าน Optic ประเภทต่างๆ และได้กลายเป็นบริษัทผลิตแก้วและผลิตภัณฑ์ Optical Products ชั้นนำของโลก
Zeiss Ikon
คงไม่มีนักสะสมกล้องเก่าท่านใดไม่รู้จักบริษัทนี้ Zeiss Ikon ได้นำวัฒนธรรมด้านผู้นำนวตกรรมมาสู่อุตสาหกรรมกล้องถ่ายรูปเช่นกล้องพับขนาดพกพา และอื่นๆ
ในปีค.ศ. 1826 ในยุคที่บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านอุปกรณ์ถ่ายภาพในประเทศเยอรมันนีได้ตกอยู่ในวิกฤตการณ์ทางการเงิน บริษัท Carl Zeiss Jena ได้เข้าไปร่วมทุนกับบริษัทกล้อง Ica, Contessa Nettel และอีกหลายบริษัทเพื่อจัดตั้งบริษัท Zeiss Ikon ขึ้น และได้กลายเป็นบริษัทลูกของ Zeiss ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดบริษัทหนึ่ง
ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 บริษัท Zeiss Ikon ได้ถูกแบ่งออกเป็น 2 บริษัทได้แก่ Zeiss Ikon West และ East โดยบริษัท Zeiss Ikon West ได้ปิดตัวลงในปี 1970 เพราะปัญหาต้นทุนที่สูงในประเทศเยอรมันตะวันตก และ Zeiss Ikon East ได้ถูกซื้อไปรวมกับบริษัทผลิตกล้องอื่นจนตราสินค้าหายไป
ตราสินค้า Carl Zeiss เยอรมันตะวันตก (ค.ศ. 1946-1971)
ตราสินค้า Carl Zeiss Jena เยอรมันตะวันออก (ค.ศ.1948-1971)
Carl Zeiss and Carl Zeiss Jena
หลังการพ่ายแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 ในปี ค.ศ.1945 กองทัพสหรัฐฯได้ขนนักวิทยาศาสตร์และผู้บริหารของบริษัท Carl Zeiss จากเมือง Jena ซึ่งอยู่ในเขตเยอรมันตะวันออก ไปยังเมือง Heidenheim ในเขตเยอรมันตะวันตก และได้นำความรู้ที่สะสมมา 100 ปีเปิดสายการผลิตผลิตภัณฑ์กล้องจุลทรรศน์ กล้องส่องทางไกล และหอดูดาว เลนส์ และอุปกรณ์การแพทย์
ตราสินค้า Zeiss ระหว่างปี ค.ศ. 1971-91
ในส่วนของเครื่องจักร, โรงงาน Carl Zeiss และคนงานในเมือง Jena นั้น กองทัพรัสเซียได้ทำการย้ายเครื่องจักรเดิมทั้งหมดไปยังรัสเซีย และได้จัดสร้างสายการผลิตใหม่ขึ้นในปี ค.ศ. 1947/8 เพื่อผลิตสินค้ากล้องจุลทรรศน์ อุปกรณ์วิทยาศาสตร์ เลนส์ให้แก่กลุ่มประเทศสังคมนิยม
การแข่งขันระหว่างบริษัท Carl Zeiss และ Carl Zeiss Jena ได้รุนแรงยิ่งขึ้นในช่วงต้นทศวรรษ 1970 ตามกระแสความรุนแรงของสมครามเย็นระหว่างโลกตะวันออกและโลกตะวันตก โดยบริษัททั้ง 2 ได้อ้างสิทธิ์ต่อลิขสิทธิ์ผลิตภัณฑ์ เครื่องหมายการค้า และสิทธิ์ในการใช้ “Carl Zeiss” และศาลสูงสหรัฐได้ตัดสินให้บริษัท Carl Zeiss เยอรมันตะวันตกได้สิทธิ์ในการใช้เครื่องหมายการค้า Carl Zeiss หรือ Zeiss เพียงผู้เดียว และทำให้ผลิตภัณฑ์จากโรงงานในเมือง Jena ต้องเปลี่ยนชื่อเป็น “asu JENA” หรือ “JENOPTIK” หรือ “JENOPIK JENA” ไป
ตราสินค้า Zeiss ในปัจจุบัน (ค.ศ. 1991-ปัจจุบัน)
ภายหลังอาณาจักรสังคมนิยมสหภาพโซเวียตล่มสลายลง อันเป็นการสิ้นสุดยุคสมครามเย็น และกำแพงกรุงเบอร์ลินได้ถูกทุบทิ้งไปใน ปี ค.ศ.1991 บริษัท Carl Zeiss ตะวันตกและตะวันออกได้กลับมารวมกันกลายเป็นบริษัท Carl Zeiss อีกครั้ง และได้เปลี่ยนตราสินค้าเป็น “Zeiss” ดังที่ปรากฎในสินค้าคุณภาพด้านต่างๆในปัจจุบัน
ที่มา http://www.outdoorvision.net/Zeiss/file_6.html